Cognitieve
Gedragstherapie
Wat is Cognitieve Gedragstherapie?
Cognitieve Gedragstherapie, kortweg CGT, is een bewezen en effectieve vorm van psychotherapie die zich richt op het veranderen van negatieve denkpatronen en gedrag. Deze therapie helpt je begrijpen hoe je gedachten, gevoelens en gedragingen met elkaar verbonden zijn en hoe ze elkaar kunnen versterken, zowel op een positieve als negatieve manier.
Cognitieve Gedragstherapie (CGT) is doelgericht en praktisch, wat betekent dat het niet alleen gaat om inzicht krijgen, maar ook om leren hoe je direct veranderingen kunt doorvoeren in je dagelijks leven. Het is geschikt voor een breed scala aan mentale en emotionele uitdagingen, zoals angst, depressie, stress, burn-out, trauma, en verslaving.
Wat Cognitieve Gedragstherapie (CGT) uniek maakt, is de focus op het hier en nu. In plaats van zich uitsluitend te richten op gebeurtenissen uit het verleden, kijkt CGT naar hoe je huidige gedachten en gedragingen je welzijn beïnvloeden. Samen met een therapeut werk je actief aan het ontwikkelen van nieuwe manieren om met problemen om te gaan, zodat je meer grip krijgt op je emoties en je doelen kunt bereiken.
Cognitieve Gedragstherapie (CGT) biedt een gestructureerde aanpak en is ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, waardoor het wereldwijd een van de meest aanbevolen therapievormen is. Of je nu worstelt met stressvolle situaties, negatieve zelfbeelden, of terugkerende angsten, CGT kan je helpen om op een praktische manier stappen vooruit te zetten.
Het ontstaan van Cognitieve Gedragstherapie
Cognitieve Gedragstherapie (CGT) is ontstaan in de jaren 50 en 60 als een combinatie van cognitieve therapie en gedragstherapie. Deze ontwikkeling werd beïnvloed door inzichten uit de psychologie en psychiatrie, waarbij onderzoekers steeds meer begrepen hoe gedachten, emoties en gedrag met elkaar samenhangen. CGT is sindsdien uitgegroeid tot een van de meest effectieve en wetenschappelijk onderbouwde therapievormen.
Gedragstherapie: De Basis

Ivan Pavlov (1849–1936) was een Russische fysioloog die vooral bekend is om zijn ontdekking van klassieke conditionering, een leerproces waarbij een neutrale stimulus een automatische reactie kan oproepen na associatie met een andere stimulus..

CGT heeft zijn wortels in de gedragstherapie, die in de jaren 1920 en 1930 werd ontwikkeld door psychologen zoals I. Pavlov en B.F. Skinner.
Gedragstherapie richtte zich op het veranderen van ongewenst gedrag door middel van conditionering en leerprincipes. Het uitgangspunt was dat gedrag wordt aangeleerd en dus ook afgeleerd kan worden. Deze benadering bleek vooral effectief bij fobieën, angststoornissen en andere gedragsproblemen.
Cognitieve therapie: De focus op Gedachten
In de jaren 60 introduceerde Aaron T. Beck de cognitieve therapie. Beck ontdekte dat mensen met depressie vaak negatieve automatische gedachten hadden, zoals “Ik ben waardeloos” of “Alles gaat fout.”
Beck stelde een baanbrekend model voor dat bekend werd als het cognitieve model. Dit model suggereert dat gedachten, emoties en gedrag onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn:
- Gedachten beïnvloeden hoe iemand zich voelt en reageert.
- Negatieve, onrealistische of disfunctionele gedachten kunnen leiden tot negatieve emoties en destructief gedrag.
- Door deze gedachten te veranderen, kunnen emoties en gedrag eveneens verbeteren.


CGT - Cognitieve Gedragstherapie: De combinatie
De samenvoeging van deze twee benaderingen gebeurde in de jaren 70, toen onderzoekers en therapeuten beseften dat het combineren van cognitieve en gedragsmatige technieken krachtiger was dan elke methode op zichzelf. Albert Ellis, met zijn Rational Emotive Behavior Therapy (REBT), en Aaron Beck waren sleutelfiguren in het integreren van deze principes. Ze legden de basis voor wat we nu kennen als Cognitieve Gedragstherapie.
CGT combineert het inzicht in hoe gedachten (cognities) onze emoties en gedrag beïnvloeden met technieken om gedrag te veranderen. Het resultaat is een praktische, doelgerichte therapie die cliënten helpt om negatieve denkpatronen te doorbreken en meer constructief gedrag te ontwikkelen.
De groei en evolutie van CGT
Na de introductie van Cognitieve Gedragstherapie (CGT) in de jaren 70 begon deze therapievorm zich snel te ontwikkelen. CGT werd vanaf het begin intensief bestudeerd en getest. Uit deze onderzoeken bleek dat CGT effectief is bij het behandelen van uiteenlopende psychische aandoeningen. Door de resultaten van deze studies werd CGT wereldwijd erkend als een evidence-based therapie. Dit heeft geleid tot de opname van CGT in nationale en internationale behandelrichtlijnen voor psychische stoornissen, zoals die van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het National Institute for Health and Care Excellence (NICE)
Integratie van nieuwe technieken
In de loop der jaren werden nieuwe technieken geïntegreerd in CGT om effectiever in te spelen op specifieke behoeften van cliënten. Enkele voorbeelden:
- Mindfulness en Acceptance and Commitment Therapy (ACT): Deze benaderingen combineren CGT-technieken met acceptatie en het leren leven in het moment.
- Dialectische Gedragstherapie (DGT): Ontworpen om mensen te helpen omgaan met intense emoties, impulsief gedrag en problematische relaties.
- Virtual Reality Exposure Therapy (VRET): Een moderne toepassing van CGT waarbij cliënten in een veilige omgeving hun angsten kunnen confronteren via virtual reality.
- Internet-gebaseerde CGT (iCGT): Online CGT maakt therapie toegankelijker en biedt flexibele behandelopties voor mensen die face-to-face contact lastig vinden.
Huidige status van CGT
Vandaag de dag is CGT een van de meest aanbevolen en gebruikte therapievormen wereldwijd. Het wordt niet alleen door psychologen toegepast, maar ook door andere hulpverleners zoals psychiaters en sociaal werkers. CGT wordt gewaardeerd om zijn:
- Effectiviteit: Wetenschappelijk bewezen resultaten bij een breed scala aan klachten.
- Toegankelijkheid: Geschikt voor zowel volwassenen als kinderen en toepasbaar in individuele, groeps- of online sessies.
- Praktische aanpak: Gericht op het behalen van meetbare doelen binnen een relatief korte periode.
CGT blijft evolueren dankzij voortdurende innovaties en onderzoek. Het is een therapievorm die niet alleen gericht is op het behandelen van psychische klachten, maar ook op het versterken van veerkracht en het bevorderen van een betere levenskwaliteit.