Het mysterie van FOBIEEN: alles wat je moet weten.

Iedereen is wel ergens bang voor. Maar een fobie is een intense, irrationele angst voor iets specifieks, zoals objecten, situaties of dieren. In sommige gevallen zorgt je fobie ervoor dat je belemmerd wordt in je dagelijks functioneren. Denk bijvoorbeeld aan angst voor de lift wanneer je op de 8e verdieping werkt en daardoor dagelijks de trap moet nemen.

Er bestaan veel verschillende soorten fobieën, enkele van de meer bekende zijn agorafobie (angst voor open ruimtes), arachnofobie (angst voor spinnen), acrofobie (hoogtevrees), en claustrofobie (angst voor kleine ruimtes). Maar eigenlijk kan je voor alles een fobie ontwikkelen.

Angst is een natuurlijke reactie op een gevaarlijke situatie. Maar wanneer je last hebt van een fobie ga je het gevaar voor een bepaalde situatie of object overschatten. Je krijgt dan angstsymptomen zoals hartkloppingen en benauwdheid. Je krijgt het gevoel dat je de situatie niet aankunt waardoor je angst nog toeneemt en je in paniek raakt.

Fobieën zijn angsten die je verkregen hebt, niet waarmee je geboren bent.
Joris Vivijs –

Kenmerken van een fobie

  1. Intense angst: Je angst voor het specifieke object, situatie of dier is abnormaal sterk en ongecontroleerd.
  2. Irrationeel: Je angst is niet in verhouding tot de werkelijke gevaren van het specifieke object, situatie of dier.
  3. Vermijdingsgedrag: Je probeert de angst te vermijden door het object, de situatie of het dier uit de weg te gaan.
  4. Onvermogen om te functioneren: Je angst beïnvloed je dagelijks leven en je prestaties.
  5. Fysieke reacties: Je ervaart (soms) fysieke reacties, zoals hartkloppingen, zweten, trillen en duizeligheid, wanneer je wordt blootgesteld aan het angstaanjagende object, de situatie of het dier.
  6. Onbeheersbaar: Je voelt je machteloos en de angst voelt onbeheersbaar, zelfs al weet je dat je angst irrationeel is.

Lees ook: Wat is een fobie volgens Wikipedia

Wat is het verschil tussen angst en een fobie?

Angst is een emotionele reactie op een gevaarlijke situatie. Het is een automatische reflex van het lichaam om ons te beschermen en onze overlevingskansen te verhogen. Dit gebeurt door het activeren van het “vecht- of vluchtmechanisme” in ons lichaam, wat ons kracht geeft om te handelen in een bedreigende situatie.

Een fobie is een intense en irrationele angst voor iets specifieks, zoals spinnen, hoogtes of open ruimten, die een belemmering vormt in het dagelijks leven. Terwijl angst normaal is in bepaalde situaties, is een fobie onredelijk en leidt deze tot vermijdingsgedrag.

Hoe ontstaat een fobie?

1 op de 5 mensen ervaart ergens in zijn leven irrationele angsten zoals hoogtevrees op een ladder of claustrofobie in een lift. Meestal verdwijnen die ook weer gewoon. Bij 1 op de 10 blijft de angst echter aanwezig en groeit verder uit tot een fobie.

Iedereen kan een fobie ontwikkelen en we weten nog steeds niet exact waarom of hoe ze juist ontstaat. Specifieke of enkelvoudige fobieën, zoals spinnenangst (arachnafobie), ontstaan meestal in de kindertijd en zijn vaak doorgegeven door de ouders.
Andere fobieën ontstaan meestal in de tienerjaren of bij jongvolwassenen. Wie zien dan vaak dat familieleden ook last hebben van fobieën, er is dus zeker een genetische component.

Behandeling van een fobie

Een fobie gaat (bijna) nooit vanzelf over. Je weet immers dat je angsten irrationeel zijn, het heeft dus niets met wilskracht of geloof in jezelf te maken.

Cognitieve Gedragstherapie (CGT) is de meest efficiënte en snelste manier om van je fobie verlost te geraken. De behandeling bestaat uit 3 pijlers:

  1. Exposure en responspreventie (ERP): Exposure betekent het geleidelijk en systematisch blootstellen aan situaties, voorwerpen of gedachten die angst veroorzaken. Responspreventie verwijst naar het vermijden van veiligheidsgedrag of het stoppen van de gebruikelijke reacties op de gevreesde situatie.
  2. Cognitieve therapie: Richt op het identificeren en veranderen van angstige, negatieve gedachten en overtuigingen.
  3. Taakconcentratietraining (TCT): Is een cognitieve interventie die gericht is op het verbeteren van de concentratie en aandacht bij het uitvoeren van dagelijkse taken waarbij je je volledig concentreert op de sensorische ervaringen van de taak. Dit helpt om angst te verminderen, je prestaties te verbeteren en een groter gevoel van aanwezigheid en engagement in het leven te ervaren.

Soms is het nodig om naast gedragstherapie ook medicamenteus te ondersteunen. Een SSRI heeft dan de voorkeur op benzodiazepines.

Wat weten we nu over een Fobie.

  • Intense irrationele angst voor een object, dier of situatie.
  • Kan je leven ernstig ontwrichten.
  • Makkelijk te behandelen met de Cognitieve Gedragstherapie.

Afspraak maken

Scroll naar boven