“Hoe krijg ik meer zelfvertrouwen?” het is bij uitstek de meest gestelde vraag in mijn praktijk.
Want mensen met veel zelfvertrouwen hebben doorgaans veel vrienden, ze zijn tevredener met hun relaties dan anderen. Ze voelen zich meer ontspannen en zijn minder vatbaar voor stress. Daarenboven zorgt hun positief zelfbeeld ervoor dat ze minder last hebben van angsten en minder vatbaar zijn voor depressie en burn-out of andere psychische moeilijkheden. And last but not least; vrouwen en mannen met een gezonde dosis zelfvertrouwen presteren beteren en brengen het verder in het leven.
Nogal logisch dat we dat ook willen. En hoewel we het vaak hebben over zelfvertrouwen zijn er maar weinigen die kunnen uitleggen wat zelfvertrouwen nu juist is, laat staan hoe je er meer van krijgt.
Belief, courage, resilience, empowerment, and authenticity.
Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!
Pippi Langkous –
Wat is zelfvertrouwen en waaruit bestaat het?
Zelfvertrouwen speelt een belangrijke rol in hoe je jezelf ziet en hoe je omgaat met verschillende situaties in het leven. Het helpt je om jezelf te waarderen en te respecteren, wat bijdraagt aan een positief zelfbeeld en een grotere tevredenheid in het leven.
Zelfvertrouwen bestaat uit twee delen:
- Geloof in eigen kunnen: verwijst naar het vertrouwen dat je hebt in je eigen capaciteiten, vaardigheden en talenten om taken uit te voeren, uitdagingen aan te gaan en doelen te bereiken. Het is een cruciaal onderdeel van zelfvertrouwen en stelt je in staat om met vertrouwen en vastberadenheid verschillende situaties in het leven aan te pakken.
- Geloof in eigen-waarde: zelfwaardering of eigenwaarde, is het besef en de waardering van je eigen intrinsieke waarde als individu. Het gaat om het accepteren en respecteren van jezelf, ongeacht je prestaties, fouten, of wat anderen van je denken. Een gezond gevoel van eigenwaarde is essentieel voor je mentale en emotionele welzijn.
Bekijk ook: zelfvertrouwen kweken
Waarom is zelfvertrouwen zo belangrijk
Fundamenteel zelfvertrouwen komt van binnenuit. Het is een gevolg van zelfbewustzijn en zelfacceptatie, en is cruciaal voor je veerkracht en mentaal welzijn.
Heb je fundamenteel zelfvertrouwen dan geloof je in je eigen waarde en capaciteiten, zelfs bij mislukkingen of tegenslagen. Je begrijpt dat fouten en tegenslagen onderdeel zijn van het leven en een kans om te leren en te groeien, in plaats van een directe bedreiging voor je gevoel van eigenwaarde.
Bovendien zorgt fundamenteel zelfvertrouwen er voor dat je authentiek en trouw aan jezelf blijft. Je hebt immers niet meer de behoefte om je anders voor te doen dan wie je echt bent, alleen maar om te beantwoorden aan de verwachtingen van anderen. Je bent comfortabel met wie je bent en zelfverzekerd.
Het grootste vertrouwen is vertrouwen hebben in jezelf.
Joris Vivijs –
Wat is de oorzaak van te weining zelfvertrouwen?
Zelfvertrouwen ontwikkelt zich in de kinderjaren. Naast persoonlijke karaktereigenschappen speelt de sociale omgeving een cruciale rol. Wanneer je bijvoorbeeld erg beschermd opgevoed bent, kan het zijn dat je niet geleerd hebt om een eigen mening te vormen en zelf dingen te ondernemen.
Als je ouder wordt uit dit zich in je gedrag. Je durft weinig initiatief te nemen of iets niet te zeggen, omdat je bang bent dat een ander vindt dat je iets stoms zegt. Hierdoor behaal je geen successen en krijg je geen bevestiging dat je iets wel kan. Je zelfvertrouwen neemt nog meer af en dit resulteert in nog minder positieve ervaringen. Je komt in een negatieve spiraal terecht.
Hetzelfde gebeurt wanneer mensen in je omgeving altijd kritiek hebben op je gedrag of prestaties, of wanneer je bent gepest. Ook dit zorgt ervoor dat je aan jezelf gaat twijfelen en dingen uit de weg gaat, waardoor je zelfvertrouwen afneemt of zich niet ontwikkelt.
Wat zijn de symptomen van te weinig zelfvertrouwen/te laag zelfbeeld?
- Je bent afhankelijk van de mening van anderen om te bepalen of je iets goed hebt gedaan.
- Je piekert regelmatig over mogelijke negatieve beoordelingen van anderen.
- Je ziet dingen vaak in zwart-wit, zonder ruimte voor grijstinten.
- Je bent ervan overtuigd dat je absoluut geen fouten mag maken.
- Je vergelijkt jezelf constant met anderen en concludeert daarbij altijd dat zij beter zijn.
- Je focust je uitsluitend op wat je nog niet hebt bereikt, in plaats van op behaalde successen.
- Het streven naar perfectie wordt een schild om kritiek of teleurstelling van anderen af te weren.
- Ontvangen kritiek voelt pijnlijk en bevestigt je negatieve zelfbeeld.
Wat zijn de gevolgen van te weinig zelfvertrouwen?
Een gebrek aan zelfvertrouwen heeft een grote invloed hebben op de manier waarop je in het leven staat. Je voelt je niet vrij om dat te doen wat belangrijk is voor jezelf of wat je echt nodig hebt. Je geeft je eigen grenzen niet aan en gaat moeilijke sitiaties uit de weg.
Te weinig zelfvertrouwen en langdurige onzekerheid kan allerlei gevolgen hebben voor je gezondheid, sociale leven, relatie en werk.
- Depressie
- Verlegenheid
- Faalangst
- Schaamte- en schuldgevoelens over het ‘falen’
- Eenzaamheid
- Problemen op het werk
- Relatieproblemen
- Angststoornissen
- Een sociale fobie
- Straatvrees
- Eetproblemen
- Psychosomatische klachten
Meer zelfvertrouwen krijgen
Hoe krijg je nu meer zelfvertrouwen of vergroot je je zelfvertrouwen? Belangrijk om weten is dat een gezonde dosis zelfvertrouwen altijd een balans is tussen vaardigheid en waardigheid.
- Vaardigheid: het ontwikkelen en versterken van je vaardigheden draagt bij aan een groter gevoel van zelfvertrouwen.
- Waardigheid: gaat over het accepteren en waarderen van jezelf zoals je bent, ongeacht je prestaties of wat anderen van je denken.
De grootste denkfout is ervan uitgaan dat je door meer en beter te presteren ook meer zelfvertrouwen krijgt. Wanneer je zelfvertrouwen uitsluitend gebaseerd is op prestaties, ben je juist gevoeliger voor kritiek, mislukking en tegenslag, omdat je gevoel van eigenwaarde afhangt van externe validatie.
Door jezelf los te koppelen van de druk om altijd te presteren en je te concentreren op het zelf vergroten van je gevoel van eigenwaarde zorg je voor gezond zelfvertrouwen. Dit doe je door:
- Je focus te verleggen van prestaties naar persoonlijke groei en ontwikkeling.
- Te leren van mislukkingen en tegenslagen en deze als kansen voor groei te zien.
- Gezonde grenzen te stellen en je eigen behoeften en welzijn op de eerste plaats te zetten.
De invloed van je zelfbeeld op je zelfvertrouwen
Zelfbeeld is de manier waarop je over jezelf denkt. Dit is medebepalend voor hoe je je voelt en welke acties je onderneemt. Het zelfbeeld heeft een grote invloed op het zelfvertrouwen.
Je zelfbeeld wordt gedurende je leven gevormd, door de ervaringen die je hebt, de omgeving waarin je opgroeit en de mensen met wie je tijd doorbrengt. Als je negatieve ervaringen hebt gehad, zoals het slachtoffer zijn van pesten of regelmatig buitengesloten worden, dan kan dit vaak resulteren in een negatief of laag zelfbeeld.
Bij het zelfbeeld hoort niet alleen zelfkennis, maar ook het ‘ik-ideaal’; hoe je zou willen zijn. De vergelijking tussen ‘zo ben ik’ en ‘zo zou ik willen zijn’ is een denkproces waar je actief moet aan werken.