Wat is OCD of de Obsessief Compulsieve Stoornis

De obsessief compulsieve stoornis (OCS) is beter bekend als OCD, de Engelse afkorting van Obsessive Compulsive Disorder. OCD is een soort angststoornis waarbij je last hebt van dwangmatige gedachten (obsessies) die leiden tot angst en bezorgdheid, door repetitieve handelingen (compulsies) probeer je de angst te verminderen.

De obsessies kunnen angstaanjagend en onrealistisch zijn, terwijl de compulsies veel tijd in beslag nemen waardoor je belemmerd wordt in je dagelijks leven of je werk.

Als je aan een obsessief compulsieve stoornis lijdt weet je dat je gedachten en gedrag irrationeel en overdreven zijn, maar je kan je er niet tegen verzetten. Vaak doe je er alles aan om het voor de buitenwereld te verbergen en soms heb je zelfs het gevoel dat je niet normaal of gek bent.

OCD is goed te behandelen met gedragstherapie en medicatie.
Joris Vivijs –

Weet dat een dwangstoornis vaker voorkomt dan je denkt. Het is dan ook niets om je over te schamen. Belangrijk is dat je hulp zoekt, want een dwangstoornis gaat (bijna) nooit vanzelf over.

Obsessies & Compulsies

  • Obsessies zijn onwillekeurige en dwangmatige gedachten, beelden of impulsen die beangstigend of verontrustend zijn. Bijvoorbeeld: angst voor besmetting, de neiging om alles op een bepaalde manier te ordenen, constante zorgen over fouten of vergissingen, opdringerige seksuele gedachten….
  • Compulsies zijn herhaalde handelingen of rituelen die worden uitgevoerd om angst of bezorgdheid te verminderen, maar in feite de angst alleen maar verergeren. Bijvoorbeeld: het constant controleren of de deur op slot is, handen wassen tot ze bloeden, het tellen van voorwerpen of stappen, het herhalen van woorden…

Lees ook: De behandeling van obsessies met cognitieve therapie

Een obsessief compulsieve stoornis is een vicieuze cirkel. Je dwanghandelingen staan vaak in direct verband met je gedachten. Door het uitvoeren van de dwanghandelingen probeer je namelijk datgene te voorkomen waar je zo bang voor bent. Daarbij komt ook nog dat je deze handelingen altijd volgens een vastgestelde patroon moet doen anders krijg je nog meer spanning en angst.

Oorzaak van OCD

De precieze oorzaken van een Obsessieve Compulsieve Stoornis (OCD) zijn nog niet helemaal ontdekt, maar er zijn een aantal factoren die een rol spelen:

  • Biologische factoren: er is aangetoond dat er veranderingen zijn in de hersenen van mensen met OCD, waaronder veranderingen in de communicatie tussen verschillende delen van de hersenen en veranderingen in de hoeveelheid van bepaalde chemische stoffen (neurotransmitters).
  • Genetische factoren: OCD lijkt in sommige gevallen genetisch bepaald te zijn, en er is een verhoogd risico op het ontwikkelen van een dwangstoornis als familieleden het ook hebben.
  • Psychologische factoren: bepaalde persoonlijkheidskenmerken, zoals perfectionisme en een sterke neiging tot piekeren, lijken bij te dragen aan de ontwikkeling van OCD.

Wat wel zeker vaststaat is dat te veel stress en moeilijk kunnen omgaan met stress een negatief effect heeft op het ontstaan en in stand houden van OCS.

De beste resultaten worden behaald door een combinatie van cognitieve gedragstherapie en medicatie.

In de therapie richten we ons op het veranderen van de ongewenste gedachten en gedragingen. Via exposure en response preventie (ERP) leer je jezelf langzaam blootstellen aan de angstaanjagende situaties zonder te handelen volgens de dwangmatige rituelen.

In samenspraak met je huisarts of psychiater bekijken we of er medicamenteuze ondersteuning nodig is. Vaak is dit een SSRI (selective serotonin reuptake inhibitor) omdat deze inwerkt op de neurotransmitters.

Dieet- en leefstijlveranderingen: een gezonde leefstijl, waaronder voldoende slaap, beweging en gezonde voeding, helpt bij het verminderen van stress en angst en het verbeteren van de algehele gezondheid. We focussen daarom ook op enkele structurele veranderingen in je dagelijks leven

Wat weten we nu over de obsessief compulsieve stoornis.

  • Gaat nooit vanzelf over.
  • Ontstaat door samengaan van biologische, genetische en psychologische factoren.
  • Is goed te behandelen met Cognitieve Gedragstherapie in combinatie met medicatie.

3 Misvattingen over OCD

Mensen met OCD moeten alles ordenen

Vaak denken we dat iemand met een dwangstoornis alles perfect geordend wil hebben. Alle tassen met het oor in dezelfde richting, conserven met het etiket naar voor. Schoenen netjes op een rij van klein naar groot…
Maar dit is slechts één van de uitingsvormen van een dwanghandeling. En hoewel het zeker voorkomt zijn er meer mensen met OCD die helemaal niet bezig zijn met dwangmatig ordenen.

Iemand met OCD is constant alles aan het tellen

Ook hier hebben we te maken met een stereotiep beeld. Als we denken aan een persoon met OCD zien we direct iemand die 10x de lichtschakelaar aan en uit moet doen of de sleutel in het slot 3x links en rechts moet draaien voordat hij de deur opendoet. Maar hoewel tellen vaak een dwanghandeling is om de angst te verlichten is het ook maar één uitingsvorm en zijn er daarnaast nog vele andere.

Mensen met OCD hebben smetvrees

Smetvrees is inderdaad een vorm van OCD, waar het dwangmatig hadden wassen of poetsen de bekendste voorbeelden van zijn. Maar niet iedereen die last heeft van een dwangstoornis heeft smetvrees. We zijn allemaal wel eens bezorgd over vuil of bacteriën, maar bij mensen met smetvrees gaat deze bezorgdheid verder en wordt het een obsessie die hun dagelijkse functioneren bijna onmogelijk maken.

Leven met OCD

Een obsessief-compulsieve stoornis is niet gewoon ‘vervelend’ of ‘eigenaardig’ maar een ernstige psychische aandoening die je leven helemaal kan beheersen. De dwanggedachten en -handelingen nemen soms zoveel tijd in beslag dat een normaal leven niet meer mogelijk is.

Een dwangstoornis legt ook heel vaak druk op je relatie. Door het constant zoeken naar geruststelling of omdat je bepaalde dingen niet meer kan doen. Het is daarom belangrijk om hulp te zoeken en je te laten behandelen.

Afspraak maken

Scroll naar boven